Beleidsvisie onderzoekssabbaticals

Via onderzoekssabbaticals investeert de UGent in de loopbaanontwikkeling van meer ervaren onderzoekers. Vooral de nood aan ruimte voor herbronning en verdieping bij ZAP-leden wordt in dit beleid aangepakt. Onderzoekssabbaticals zijn echter geen periode van vrijblijvend “verlof”. Het is een periode waarin men meer onderzoekstijd in de academische loopbaan kan inbouwen met duidelijke resultaatgerichte doelstellingen en waarin men tijdelijk afstand neemt van andere taken zoals onderwijs en dienstverlening.

Onderzoekssabbaticals bieden professoren een nieuwe impuls aan hun onderzoek, geven hen tijd voor verdieping, en laten hen meer kwaliteitsvol werk verrichten. Internationale sabbaticals bieden daarenboven een extra meerwaarde: de consolidatie van netwerken, de confrontatie met nieuwe inzichten alsook de fysieke en mentale afstand tot de normale werkomgeving en het gewoonlijke takenpakket. Internationaal uitzwermen is echter geen vereiste om die herbronning te vinden: wie dit goed voorbereidt en organiseert kan door solitaire focus een even waardevolle nieuwe impuls aan zijn of haar onderzoek verlenen als door intensief contact met internationale collega’s.

Onderzoekssabbaticals dienen op diverse manieren te worden ondersteund, afhankelijk van de specifieke situatie: via een flexibele onderwijsorganisatie waarbij collega-ZAP’ers lesopdrachten vervangen; via onderwijsvervanging door tijdelijk aangesteld wetenschappelijk personeel, assistenten of gastprofessoren, en/of via een tegemoetkoming in de reis- en verblijfkosten voor een buitenlands sabbatical.

Kernelementen

1. Een sabbaticaltermijn is een recht in de academische loopbaan. Aangezien de organisatie en planning ervan aan de UGent nieuw is, is dat recht afhankelijk van een haalbare implementatie, rekening houdend met de randvoorwaarden hieronder.
2. Een sabbaticaltermijn opnemen is laagdrempelig. Een buitenlands verblijf kan worden aangemoedigd maar is niet verplicht.
3. De administratieve last is minimaal (werkplan, verslag). In het geval van een externe financier kan de UGent-workflow daarop worden afgestemd.
4. Een sabbatical heeft een realistische duurtijd, variërend van 1 semester tot 1 jaar. Een sabbatical blijkt gemiddeld een termijn van 6 maanden te omvatten.
5. Een sabbatical moet financieel haalbaar zijn. Voor een universiteitsbreed beleid dienen de interne middelen complementair te worden ingezet met externe fondsen.
6. Een sabbatical moet organisatorisch haalbaar zijn. Het niet aanwezig zijn op de UGent dient goed te worden ingepland; vervangingen voor onderwijstaken en dienstverlenende taken dienen vooraf te zijn geregeld zodat de onderwijskwaliteit voor de studenten gegarandeerd blijft. De faculteit en de vakgroep spelen daarin een cruciale faciliterende rol.
7. Een sabbatical moet door de academicus goed worden ingepland met een persoonlijk werkplan dat voldoende ruimte laat voor flexibiliteit; en met een concrete delegatie van verantwoordelijkheden die tijdens de sabbatical niet zullen worden opgenomen.
8. De prioritaire doelgroep om van een onderzoekssabbatical gebruik te maken is de groep ZAP-leden met minimum 80% aanstellingspercentage, vanaf niveau hoofddocent tot ongeveer 5 jaar vóór het voorziene einde van de academische loopbaan. Dit is een prioriteitsstelling in het sabbaticalbeleid van de UGent, maar geen uitsluitingscriterium.
9. De UGent beschouwt een sabbatical van gemiddeld 6 maanden per cyclus van 5 jaar in de academische loopbaan, voor wie dat wenst, beleidsmatig haalbaar indien de faculteit voldoende flexibel omspringt met de beschikbare financiële en organisatorische ruimte. Ook na de opname van bestuursverantwoordelijkheden als decaan, onderwijsdirecteur of vakgroepvoorzitter gedurende meer dan twee jaar zou een sabbatical een recht moeten kunnen zijn, onder voorbehoud van praktische implementatie.
10. Elke faculteit kan eigen accenten leggen in de voorbereiding en implementatie van een sabbaticalcultuur, binnen deze randvoorwaarden.

Implementatie onderzoekssabbaticals binnen de faculteit

In een constructieve sabbaticalcultuur maken onderzoekssabbaticals een vanzelfsprekend, maar niet vrijblijvend onderdeel uit van de carrière van een professor. Ook collega’s dragen bij tot de ondersteuning van een sabbaticalperiode van anderen. Deze omschakeling vraagt tijd. De implementatie van zo’n beleid wordt op facultair niveau uitgebouwd, rekening houdend met disciplinespecifieke opportuniteiten en noden.

Het facultair reglement van het mobiliteits- en sabbaticalfonds en het facultair sabbaticalbeleid vormen de basis. Essentieel hierbij is dat de faculteit het engagement neemt om het recht op een sabbaticaltermijn maximaal te promoten en tegelijkertijd de organisatorische inplanning van sabbaticalperiodes en de kwaliteit van de onderwijsvervanging te blijven bewaken.

Faculteiten kunnen rekenen op een waaier aan financiële en organisatorische mogelijkheden om hun facultair sabbaticalbeleid te ondersteunen.

Facultaire beleidsplannen voor onderzoekssabbaticals worden vanaf 1 januari toegevoegd aan deze webpagina.

Facultaire reglementen voor onderzoekssabbaticals worden eind 2018 geüpdatet op basis van de huidige facultaire reglementen voor het mobiliteitsfonds.

Juridische, financiële en administratieve kwesties van een (buitenlands) sabbatical

Een thuissabbatical heeft weinig consequenties op juridisch, financieel of administratief vlak. Voor een buitenlands onderzoeksverblijf is dat anders. 

• Detailinfo

Meer info

• Slides van infosessies over  onderzoekssabbaticals
• Goedgekeurde nota van de Raad van Bestuur voor het UGent-beleid voor onderzoekssabbaticals
• Universiteitsbreed reglement voor het facultair mobiliteits- en sabbaticalfonds

Contact

Directie Onderzoeksaangelegenheden - Afdeling Onderzoekscoördinatie

Dirk De Craemer (afdelingshoofd) of Doreen Rogier (BOF-cel)